Hvítahafsskurðurinn er skipaskurður sem tengir Hvítahafið við Eystrasalt. Skurðurinn opnaði 2. ágúst 1933. Á meðan á byggingu skurðarins stóð létust 12000 Gúlag fangar sem unnu við skurðinn. Skurðurinn liggur að hluta meðfram ám og tveimur vötnum en það eru Onegavatn og Vygozerovatn. Skurðurinn er 227 km langur. Hann er grunnur eða 4 m djúpur og er nýtist ekki nema þann hluta árs sem vatnið er ekki ísilagt. Sovétríkið kynntu skurðinn sem dæmi um fyrstu velheppnuðu fimm ára áætlun sína. Smíði hans tók 20 mánuði milli 1931 og 1933 og var hann tilbúinn fjórum mánuðum áður en áætlanir gerðu ráð fyrir. Stjórnvöld létu 12000 fanga lausa þegar skurðurinn var tilbúinn en það kemur fram í opinberum gögnum að 12000 fangar létust á meðan á smíðinni stóð en talið er að sú tala sé mjög vanmetin og helmingi fleiri hafi látið lífið.
Hvítahafsskurðurinn var byggður af föngum og unnu yfir 100 þúsund fangar að skurðinum og voru þeir fluttir víða að úr fangelsum. Vanalega hvíldi leynd yfir fangelsum og þrælkunarvinnu í Sovétríkjunum en fangavinnan við þennan skurð var vel auglýst og kynnt fyrir umheiminum sem betrunarvist. Í íslenskri samtímaheimild er fangavinnunni við Hvítahafskurðinn lýst svona: "Önnur þýðing skurðarins. Þúsundir óbótamanna verða að nýtum mönnum. í Ráðstjórnarríkiunum er eigi aðeins unnið úr öllum úrgöngum efnisins, heldur eru úrþvætti mannkynsins steypt upp og gerð að dugandi mönnum. Í auðvaldslöndunum: Fangelsi, pynding. í Sovét-Rússlandi:Uppeldi."